Meanderen langs de Maas, deel 1

Eijsden-Maastricht, 15 km

Jaren geleden heb ik samen met een vriend een voettocht door het Maasdal gemaakt en volgde daarbij de rivier de Maas van Limburgs hoofdstad Maastricht tot aan de plaats Cuijk, gelegen iets ten zuiden van de stad Nijmegen. Vervolgens zijn we toen verder gelopen naar Amsterdam en ik kon aldaar mijn wandelschoenen weggooien. Mijn stappers waren totaal versleten en niet meer bruikbaar voor andere wandelingen. Maar, ik was wel een ervaring en een onvergetelijke herinnering rijker. Een herinnering die me altijd is bijgebleven. Nu ruim 17 jaar later, wil ik nogmaals een deel van die route bewandelen. Niet vanuit Maastricht, maar nog een beetje zuidelijker. Om precies te zijn vanuit de meest zuidelijke Maasdalgemeente van Nederland. Op de plek waar de rivier ons land binnenstroomt en dat is bij grenspaal 45 ietwat ten zuiden van de plaats Eijsden.

Evenals toen gaat Cisca mee voor de foerage en wat er nog meer bijkomt kijken. Ze doet dit zoals gebruikelijk op haar rijwiel en dat is ook geen gemakkelijke opgave. Ik kan dan m’n eigen wandeltempo bepalen en ook de kilometers die ik per dag denk af te leggen.

Proloog

Zoals bij ieder toonaangevende wedstrijd of evenement begint de route met een proloog. Dus ook bij die van mij. Thuis is er een keuze gemaakt wat wij voor al die dagen zullen meenemen. Reserve kleding, vrijetijdskleding voor de avonduren, regenkleding en spullen om eventueel een band te plakken. De gehele bagage bestaat uit de inhoud van vier fietstassen. Twee grote tassen aan de bagagedrager aan de achterzijde van het rijwiel en twee kleinere bij het voorwiel. Tja, meer kan er gewoonweg niet mee. We zullen het ermee moeten doen.

De NS heeft ons op het perron van station Eijsden afgezet en daar begint de wandeling. In eerste instantie zetten we koers in zuidwestelijke richting. De weersverwachting voor vandaag is droog met zo nu en dan een zonnetje. Prima weer om met een wandeling te beginnen. Op de rechter oever van de rivier de Maas zien we Kasteel Eijsden ofwel Laag Caestertburg, genoemd naar de naastgelegen buurtschap. Het is een imposant bouwwerk. Het kasteel is gebouwd in 1636 en bestaat uit twee haaks op elkaar staande vleugels met een uitspringende zware hoektoren aan de buitenkant. Het kasteel is een rijksmonument en behoort tot de Top 100 van de Nederlandse UNESCO-monumenten. De toegangsdeuren tot het kasteel staan open en via een loopbrug komen we op de binnenplaats terecht. In afwachting van een rondleiding heeft een groepje bezoekers plaatsgenomen op het terras. De gasten zijn kalm en wachten geduldig op de gids. De stilte wordt verbroken door muziek. Vrolijk muziek dat fatsoenlijk en zonder overbodige decibellen uit de geluidsinstallatie klinkt. Geen herrie of zo. Neen, het past precies bij deze locatie. Al doen we niet mee aan de rondleiding, toch nemen wij ook even plaats op het terras. In deze smaakvolle omgeving genieten we van een ons geserveerd kopje koffie. Wat een ambiance en zo heerlijk rustig. Tja, zo komen we niet verder en besluiten weer op pad te gaan.

Ter hoogte van grenspaal 47 varen we met een veerpont de rivier over. Hier is de rivier de grens tussen Nederland en België. Daar het waterpeil sterk afhankelijk is van regen wordt de Maas ook wel een regenrivier genoemd. ’s Winters staat het water vaak hoog, terwijl het peil in de zomer bijzonder laag kan zijn. Het kan daarom voorkomen dat een veerpont geen oversteek kan maken. De boot kan dan de steiger niet bereiken en ligt eerder muurvast aan de grond. Vandaag gaat alles naar wens en de schipper zet ons veilig op de westelijke oever af en we volgen de Maas nu in noordelijke richting. Het eerste dorpje dat we tegenkomen is Lanaye. Het ligt op een landstrook tussen twee waterwegen in. Aan de oostzijde stroomt de rivier de Maas en aan de westelijke kant het water van het Albertkanaal. Dit stukje land is nog geen kilometer breed en op sommige plekken zelfs honderd meter. Over een opmerkelijke brug kruisen we het Albertkanaal en wandelen langs het Natuurreservaat Montagne St. Pierre met z’n mergelgroeve. Een bord onder aan de berg waarschuwt de passant voor vallende stenen. Dit is geen overbodige waarschuwing, want de zijkant van het pad ligt bezaaid met allerlei afgebrokkelde stukken mergelsteen. Bij de sluizen van Lanaye verwijdert het Albertkanaal zich van de Maas. De kanalen nabij de Maas zijn aangelegd voor de scheepvaart. Ze hebben daardoor een kortere en snellere route af te leggen, omdat de Maasroute zich door het landschap meandert. Sommige delen van de rivier zijn zelfs gedeeltelijk dichtgeslibd. Aan de overzijde van het water zien we een landtong met daar achter de St. Pietersberg. Via een brug, die de Belgische dorpjes Opkanne, Kanne en Neerkanne met elkaar verbindt, kruisen we voor de tweede maal het Albertkanaal. Een groep grenspalen geeft de grens tussen beide landen aan en we zijn weer terug op Nederlandse bodem.

Links zien we Kasteel Neer-Canne en rechts bevindt zich de St. Pietersberg. Een pad slingert zich omhoog. Enkele wandelaars zijn ons daar reeds voorgegaan. Ze zijn al bijna boven. Uit onze positie lijken het wel dwergen. Nou ja, dwergen, niet echt! Het traject is hier verre van vlak en we bestijgen de St. Pietersberg. Een ruiter komt bergafwaarts. Ze heeft een brede lach op haar gezicht als ze ons ziet zwoegen. Boven op de berg passeren we het begin- of eindpunt van het Pieterpad. Een gedenksteen en een wandelboom herinnert daar aan. Langs de voormalige Franse Batterij, Fort St. Pieter en de ENCI-Cementfabrieken komen we weer bij de Maas. We gaan een klein stukje in zuidelijke richting om bij het voetveer St. Pieter-Heugem te belanden.

Het motorbootje ligt aan de overzijde in een zijarm van de Maas afgemeerd. We moeten wachten totdat de veerponthouder besluit te komen. En dat is niet direct. Geduldig zitten we op een bankje te wachten tot we het bootje zien verschijnen. Langzamer dan verwacht tuft het motorbootje naar onze kant. Na aanmonstering zijn we de enige twee opvarenden. De schipper klaagt vanwege het slechte aanbod van passagiers, ondanks dat we toch een mooie dag hebben. ‘Aan het weer kan het niet liggen’, voegt hij eraan toe. Tja, dat is waar, maar wij kunnen aan deze situatie ook niets veranderen.

Tien minuten later staan we op de rechter Maasoever en slaan daarna linksaf in de richting van Maastricht. In de berm bij de uiterwaarden ligt veel afval. Rommel dat domweg door een onverlaat is gedumpt. Etensresten liggen weg te rotten. Bah! Het asfaltpad langs de rivier blijven we alsmaar volgen en met rasse schreden naderen we het centrum van Maastricht. Eerst langs het gouvernementsgebouw en dan is de St. Servaasbrug in zicht. Hier is het een drukte van betekenis. Niet alleen in de parken en straten, maar ook op het water. De terrasjes zijn goed bezet en iedereen geniet van de zon. Aan de voet van de St. Servaasbrug is het einde van de proloog. Vijftien kilometer staan er op de teller. Een bescheiden aantal. Een aantal dat hoort bij een proloog. Vervolgens staan er nog vijf dagetappes op ons te wachten, voordat we een voet in de Keizer Karelstad of Vierdaagsestad kunnen zetten.